13.12.2021
Gogol'un "Palto"sunda
Küçük İnsan Figürü
Gogol, “Palto” isimli öyküsünde küçük insan figürünü Akakiy Akakiyeviç karakteri ve palto nesnesi üzerinden işlemiştir. Küçük insan figürü Gogol tarafından popülerleştirilmiş ve başka yazarlar tarafından da kullanılmıştır. Gogol’un yarattığı Akakiy karakterinin, etrafındaki karakterler ile etkileşimi ve mesleki hayatı bu figürün yaratılmasında büyük bir rol almıştır. Bunun yanı sıra palto nesnesi ve sembolize ettiği kavramlar da buna katkıda bulunmuştur.

Ana karakter olan Akakiy Akakiyeviç’in isminin verilmesinden itibaren bu küçük insan figürü ortaya konulmuştur. Adının babasınınki ile aynı olmasının kararlaşmasıyla beraber Akakiy’in artık sıradan ve kimliksiz bir karakter olduğu okura verilmiştir. Hayatının hep aynılıklardan ibaret olan bir döngü olması bu karar ile başlatılmıştır. Büyüdüğünde de bu aynılık ve sıradanlık devam etmiştir ve kendisi temize çekmek ile sorumlu olan bir memur olmuştur. “Akakiy Akakiyeviç hep aynı yerde, aynı şekilde, aynı görevi yerine getirmiş;”(25) İşinden bahsedilerek yine kimliksizliğine ve sıradanlığına vurgu yapılmıştır. Kendisinin başkasının işini temize çekmek dışında hiçbir şey yapamadığı belirtilmiştir. Bunlar ile beraber Akakiy, sıradan bir memurdan başka bir karakter özelliğine sahip olmayan ve hayatı aynılıklardan ibaret olan biri olarak betimlenmiştir.

Meslek hayatında çevresindekilerin Akakiy’e bakış açısı da karakterin toplumdaki yerini belirlemekte büyük bir rol oynamıştır. Sıradan bir memur olarak tanımlanan Akakiy, etrafındaki iş arkadaşları tarafından dışlanmaktadır ve zorbalığa uğramaktadır. “kâğıttan hazırladıkları konfetileri başından aşağı dökerek “A! Kar yağıyor!” diye dalga geçerlerdi”(26) Akakiy, iş yerinde herkesin küçük düşürebileceği ve zorbalık yapabileceği biri olarak tanımlanmıştır. Başka memurların Akakiy’e karşı bu davranışları da onun kimliğinin şekillenmesinde rol oynamıştır. Memurların ona tavrı ve onu görüş biçimleri ile Akakiy’in etrafındakilere kendini beğendirme ve böylece toplum tarafından kabul görme isteği gösterilmiştir. Bunun yanı sıra, anlatıcı da Akakiy ve ailesini tanımlarken birçok kez “zavallı” sözcüğünü kullanmıştır. Böylece karakterin toplumdaki yeri ve başkalarının ona bakış açısı belirtilmiştir.

Her zaman üzerinde bulundurduğu palto da bu figürün işlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Akakiy’in öykünün başlarında giydiği palto onun toplumdaki yerini de belli etmektedir. Öykünün başlarında her tarafı dökülen, sabahlık kadar ince ve kalitesiz bir palto giymektedir. Bu paltoya sahipken görünmez ve sıradan bir karakter olarak betimlenmiştir, etrafındakiler tarafından saygı görmemektedir ve dışlanmaktadır. Bu paltonun yıpranması ardından yeni bir palto dikilmiştir ve bununla beraber Akakiy’in kimliği de tamamen değişmiştir. Yeni paltosu kaliteli bir kürkten yapılmıştır ve görkemli olarak tanımlanmaktadır. Paltosunu ilk giydiği gün, etrafındakilerin ona bakış açısı ile beraber kendisine olan bakış açısı da değişmiştir. Öykü içerisinde palto aslında insanların kimliğini sembolize eden bir obje olarak kullanılmıştır.Yeni paltosu ile beraber artık Akakiy’in görünmezliği yok olmuştur ve ilk defa bir kutlamaya çağırılmıştır. Bu kutlama da toplumdaki yerinin palto ile değiştiğinin bir göstergesi olarak kullanılmıştır.

Akakiy karakterinin toplumdaki yeri ve davranışları ile verilen “küçük insan” figürü, paltosunun kimliğine olan etkisi ile desteklenmiştir. Etrafındakilerin davranışları ve karaktere bakış açıları ile Akakiy’in karakterinin zavallı ve görünmez hali vurgulanmıştır. Hem karakterin kendi özelliklerinden hem de başkalarının ona karşı davranışlarından bahsedilerek, Akakiy betimlenmiştir. Bunlar ile beraber “küçük insan” olan Akakiy’in toplumdaki yeri ve başkalarının ona bakış açısı gösterilmiştir.

Deniz Koçak
Fotoğraf:
https://fikirilegelecek.com/satir-arasi-gogol-palto/

This site was made on Tilda — a website builder that helps to create a website without any code
Create a website